بررسی عوامل موثر بر میزان مشارکت روستاییان در طرحهای عمرانی (مطالعه موردی؛دهستان ابتر، شهرستان ایرانشهر)

در پارادایم جدید توسعه روستایی مردم هم نقش محوری در تحقق فرایند توسعه دارند و هم خود هدف توسعه اند. بر این اساس مشارکت در جوامع روستایی اهمیتی دو چندان پیدا می کند زیرا فاصله میان دستگاه ها و ارگانهای سیاست گذاری و اجرایی در شهر و پذیرندگان و بهره مندان این سیاست ها در روستا کمتر شده و از شکست و ناکامی برنامه های عمرانی جلوگیری به عمل خواهد آمد. زمانی که مشارکت مردم، به ویژه تهیدستان روستایی در کلیه ی مراحل برنامه ریزی عمران روستایی، اعم از تصمیم گیری، اجرا، ارزشیابی و نظارت و نگهداری تحقق پیدا کند، می توان اطمینان حاصل کرد که پایه ریزی درستی برای نظم و نسق امور جامعه به عمل آمده و امیدواری به جامعه به سوی توسعه و تکامل حاصل است. نقش مشارکت در توسعه روستایی به اندازه ای است که سازمان بین المللی کار(ilo) در کنفرانس جهانی اصلاحات کشاورزی و توسعه روستایی اعلام داشت که راهبردهای توسعه ی روستایی، توان بالقوه و کامل خویش را تنها از طریق انگیزش به کارگیری فعال و سازماندهی توده های روستایی ... در تجسم و طراحی سیاست ها و برنامه ها می توانند تحقق بخشند. دهستان مورد مطالعه،دهستان ابتر می باشد که بر اساس آخرین سرشماری(1385)حدود 10335 نفر جمعیت دارد و در بخش مرکزی شهرستان ایرانشهر واقع شده است، با توجه به اهمیت متصور از مشارکت روستاییان در فرایند توسعه روستایی،اما به نظر می رسید که مشارکت نتوانسته جایگاه خود را در بین اهالی و متصدیان امر توسعه روستایی،پیدا کند. بنابراین در پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان مشارکت روستاییان در مراحل(تصمیم گیری، اجرا و نظارت) و شناسایی برخی از عوامل تاثیر گذار در فرایند مشارکت طرح ها و برنامه های عمرانی دهستان ابتر، تصمیم به تحقیق گرفته شد. پس از تدوین پرسش نامه، در مجموع 200 پرسش نامه(از طریق فرمول کوکران) برای جامعه آماری در نظر گرفته شد و در ادامه داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss به صورت آمار توصیفی و استنباطی(آزمون کای اسکوئر یا خی دو) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که میزان مشارکت روستاییان دهستان ابتر در تصمیم گیری، اجرا و نظارت بر طرح ها و برنامه عمرانی پایین است و عواملی چون تحصیلات و انگیزه پیشرفت افراد هر چه بیشتر باشد میزان مشارکت آنها در مرحله تصمیم گیری و نظارت بیشتر بوده اما در مرحله اجرا تاثیری نداشته، عامل شغل نیز در میزان مشارکت افراد در مراحل تصمیم گیری و نظارت تاثیر داشته اما در مرحله اجرا بی تاثیر بوده، هم چنین افرادی که درآمد بیشتری داشته اند میزان مشارکت آنها در هر سه مرحله تصمیم گیری، اجرا و نظارت بیشتر بوده، و عامل جنسیت در هیچکدام از مراحل تاثیری نداشته است.